گایدلاین مطالعاتی فصل ۲ دوازدهم شیمی: آسایش و رفاه در سایه شیمی

در سری گایدلاین‌های مطالعاتی قراره هر فصل رو از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم. تمرکز بیشتر ما روی قسمت نحوه خوندن و دادن یه دید نسبی به شما برای مطالعه اون مبحثه. تو این سری، کلیات فصل و زیرمبحث‌ها معرفی می‌شه و همچنین نکات لازم در ارتباط با خوندن این فصول گفته می‌شه.

فصل ۲ دوازدهم (الکتروشیمی) در کنار فصل ۱ دوازدهم (اسید و باز) مهم‌ترین فصل‌های کتاب دوازدهم برای کنکور هستن که هر کدوم به‌طور جداگانه ۴ یا ۵ تست رو به خودشون اختصاص می‌دن. اما درک فصل ۲ از فصل ۱ راحت‌تره، پس نباید به‌راحتی از تست‌های کنکورش گذشت.

این فصل به‌راحتی با بقیه فصل‌ها ترکیب می‌شه، از جمله اسید و باز و محلول‌ها، چون بیشتر مباحث این فصل با محلول و غلظت سر و کار داره. این فصل حفظیات چندانی نداره و طراح بیشتر به مفاهیم و محاسبات توجه داره. مقایسه در تست‌های این فصل خیلی زیاد دیده می‌شه، مثلاً مقایسه سلول گالوانی و الکترولیتی. واکنش‌نویسی تو این فصل خیلی پرکاربرده، پس سعی کنین مهارتش رو کسب کنین.

🔶مباحث و پیش‌نیاز

• ۱- مقدمه فصل درباره علم الکتروشیمی و کاربردهاش توضیح داده که از اهمیت متوسطی برخورداره. در ادامه درباره هر کدوم از کاربردها توضیح و مثال گفته شده که تو طبقه حفظیات قرار می‌گیره.
• ۲- مبحث اول درباره واکنش‌هاییه که با انتقال الکترون انجام می‌شن. تو این بخش مطالب پایه و در عین حال مهم این فصل گفته شده، از جمله تشخیص اکسنده و کاهنده. غالباً این بخش تو آزمون‌های آزمایشی مورد توجه قرار می‌گیره. واکنش روی و محلول مس چیزیه که تقریباً تو همه مسائل الکتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیره یا حداقل واکنش‌های مشابه اون.
• ۳- مبحث بعدی درباره انجام شدن یا نشدن واکنش با توجه به مقایسه واکنش‌پذیری برخی فلزات پرداخته که سوالات مفهومی سختی ازش طرح می‌شه.
• ۴- وارد سلول گالوانی می‌شیم که یکی از مهم‌ترین بخش‌های فصل ۲ هست. چون هم سوالات مفهومی و هم محاسباتی ازش مطرح می‌شه. تعیین آند و کاتد و جهت حرکت الکترون‌ها و آنیون و کاتیون اهمیت داره، چون در آینده با سلول الکترولیتی مقایسه می‌شن.
• ۵- در ادامه مبحث سلول گالوانی، به نیروی الکتروموتوری می‌رسیم که با توجه به پتانسیل استاندارد هر نیم‌سلول تعیین می‌شه. جدول مهمی از پتانسیل استاندارد وجود داره که در واقع قدرت کاهندگی رو مقایسه می‌کنه.
• ۶- مبحث بعدی درباره فلز لیتیمه که تو قالب پیوند با زندگی مطرح شده و از حفظیات مهم این فصل به‌حساب میاد.
• ۷- سلول سوختی که یه نوع سلول گالوانی محسوب می‌شه، مبحث بعدیه که کتاب درباره رایج‌ترین نوع اون، یعنی سلول هیدروژن-اکسیژن، صحبت کرده. شکل این سلول خیلی مهمه!!
• ۸- عدد اکسایش می‌تونه سوالات سخت و وقت‌گیری داشته باشه، اما با تمرین و کسب مهارت به‌راحتی از پس سوالاتش برمیایید.
• ۹- مبحث بعدی برق‌کافت آبه. تو این مبحث با سلول الکترولیتی آشنا می‌شیم. واکنش‌ها به‌شدت مهمن! حتی شکل مربوط به برق‌کافت آب هم مهمه.
• ۱۰- بعد از برق‌کافت آب، به برق‌کافت NaCl می‌رسیم. تو این مبحث هم شکل و واکنش‌ها خیلی مهمن! تو این دو مبحث دونستن اکسنده و کاهنده واجبه!
• ۱۱- می‌رسیم به روش تهیه منیزیم که تو فصل ۳ دهم هم خونده بودیم. مراحل این قسمت خیلی مهمن و اینکه چه اتفاقی تو هر مرحله می‌افته رو باید دقیق بدونید. حتی ممکنه سوال مقایسه‌ای هم مطرح بشه.
• ۱۲- خوردگی از مهم‌ترین مباحث فصل ۲ هست، چون واکنش‌های متنوعی داره و همین‌طور می‌تونه با فصل ۱ دوازدهم ترکیب بشه. با توجه به نوع حفاظت از آهن، واکنش‌های انجام‌شده ممکنه متفاوت باشن.
• ۱۳- آبکاری مبحث خیلی ساده‌تریه و معمولاً سوالات تغییر جرم ازش مطرح می‌شه. همین‌طور تعیین آند و کاتد و شکل آبکاری مهمه!!
• ۱۴- فرایند هال یه واکنش مهم داره که حتماً باید اون رو حفظ باشین. همین‌طور شکل کتاب و اکسنده و کاهنده خیلی مهمن!
• ۱۵- تو تمرین‌های دوره‌ای در رابطه با سلول نور الکتروشیمیایی صحبت کرده که تا حالا کمتر بهش اهمیت داده شده، اما پتانسیل طرح یه تست کنکور رو داره! واکنش‌های مهم این قسمت رو به خاطر بسپارید.

🔶سوالات

🔸آیا یادگیری این فصل سخته؟

اگه مفهوم کاهش و اکسایش رو به‌خوبی یاد بگیرین و جمع‌بندی کنین، یادگیری این فصل خیلی راحت می‌شه.

🔸پیش‌نیازها چیان؟

ساختار لوییس، موازنه، جدول تناوبی

🔸با کجاها ترکیب میشه؟

مولاریته، pH، آنتالپی واکنش

🔸چند تا سوال مستقیم ازش میاد؟

۳ سوال.

🔸چقدر تو امتحان بارم داره؟

• نیمه اول: ۸/۵ نمره
• نیمه دوم: ۵ نمره
• شهریور، دی‌ماه و بزرگسالان: ۵ نمره

🔶من چطور بخونم؟

🔸سناریوها و فوت و فن‌ها:

شاگرد صفر، این فصل شاید گزینه خوبی برای شروع نباشه، چون مفاهیم دهم رو برای فهمیدنش و حل تستاش نیاز داره. اگه بتونین معلم خوب تو کلاس شرکت کنین که استاد این فصل رو با زبون ساده و روان بگه، چالشتون با این فصل کمتر می‌شه. در غیر این صورت، سعی کنین از درسنامه مناسبی استفاده کنین که تو قسمت منابع گفته شده. البته این فصل کلاً فصل خیلی سختی نیست و احتمال اومدنش تو کنکور زیاده و سوال مستقیم قطعاً داره، برای همین سعی کنین حذفیات زیادی از این قسمت نداشته باشین. همچنین استوکیومتری این فصل تو سیستم‌سازی‌ها باشه. حل سوالات زیاد و تک‌به‌تک، نه به‌صورت دسته‌ای، یعنی هر تستی که می‌زنین رو بلافاصله تحلیل کنین، تو وهله اول خیلی مهمه.

این فصل رو می‌تونین طی ۵ تا ۶ جلسه مطالعاتی و در شرایطی حتی کمتر هم تموم کنین.

🔸حذفیات پیشنهادی:

مسائل اکسایش/کاهش.

پیشنهاد می‌شه مفاهیم این فصل خونده بشه، اما مسائلش کار نشه.

🔸منبعت چی باشه؟

🔻سطح یک: پیشروی صفر

با توجه به حجم، پوشش‌دهی و سطح تست‌ها، این منابع به ترتیب پیشنهاد ما به شماست:

۱- کتاب جامع خیلی سبز تک‌جلدی

۲- کتاب جامع میکروطبقه‌بندی

۳- کتاب مبتکران (تذکر: این کتاب برای شاگردان کنکوری پیشنهاد نمی‌شه و برای پایه مناسبه)

🔻سطح دو: تسلط

بعد از گذر از سطح یک تو یه مبحث، نوبت افزایش تسلط و به چالش کشیدن دانسته‌هاتون هست که در ادامه و به ترتیب منبع پیشنهادی رو معرفی می‌کنیم:

۱- آی کیو (اگه درسنامه سطح اول رو دارین، نیازی به تهیه درسنامه این منبع نیست.)

۲- نردبام

این کتاب نسبت به آی کیو سطح تست دورتری از کنکور داره.

🔻سطح سه

تو این سطح، نوبت به زمان‌دار کار کردن، جامع و ترکیبی کار کردنه.

هر سه منبع فار آزمون، فصل آزمون، موج آزمون منابع خوبی برای این سطح هستن و تفاوتی که دارن تو ارائه درسنامه‌ست که فار آزمون و فصل آزمون درسنامه ندارن. بنابراین با توجه به دوره‌ای که توش هستین، کلاس شرکت guarding یا نکردن و زمانی که در اختیار دارین، می‌تونین نسبت به تهیه هر کدوم اقدام کنین.