گایدلاین مطالعاتی فصل 1 دهم شیمی: کیهان زادگاه الفبای هستی

در سری پست‌های گایدلاین‌های مطالعاتی، سعی می‌کنیم فصل رو با نگاه مشاوره‌ای بررسی کنیم تا بتونین یه برنامه اصولی برای اون فصل داشته باشین و مسیر رو قبل از طی کردن بشناسین.

فصل اول شیمی دهم با ۴۵ صفحه، بیشترین حجم کتاب شیمی دهم رو به خودش اختصاص می‌ده. از این فصل در کنکور سراسری، معمولاً ۴ تا ۵ تست به‌صورت مستقیم مطرح می‌شه که با توجه به اینکه هر فصل به‌طور میانگین ۳.۵ تست داره، این فصل ارزشمند و پر‌سؤال محسوب می‌شه.

به‌علاوه، مفاهیم بنیادی در این فصل مطرح می‌شه که دونستنشون برای فهم سایر فصول شیمی لازمه.

🔶مبحث‌شناسی

🔸۱- اولین بحث بنیادی در این فصل، جدول تناوبیه که انتظار می‌ره هر دانش‌آموزی پس از آموزش این بخش، بتونه روی کاغذ یه جدول تناوبی کامل رسم کنه و ۳۶ عنصر اول رو با آگاهی از فلز، نافلز یا شبه‌فلز بودن، و همچنین حالت فیزیکی و نماد شیمیایی در این جدول بنویسه. البته این اطلاعات با فصل اول یازدهم کامل‌تر می‌شه. همچنین باید بتونه عناصر دسته‌های s، p، d و f رو مشخص کنه.

🔸۲- دومین بحث بنیادی، جرم مولیه که اگه مفاهیمش رو تو این بخش به‌خوبی یاد نگیرین، تو سایر فصل‌های دارای مباحث محاسباتی، درک درستی از محاسبه جرم‌های مولی نخواهید داشت.

🔸۳- سومین بحث بنیادی و مهم، ساختار اتمه. شما باید اطراف هسته اتم رو به‌صورت کامل بشناسین: اینکه لایه‌ها چطور شماره‌گذاری می‌شن؟ تو هر لایه چند زیرلایه داریم؟ زیرلایه‌ها چطور شماره‌گذاری و نمادگذاری (s، p، d، f، g و …) می‌شن؟ هر زیرلایه تو چه لایه‌هایی قرار می‌گیره؟ تو هر لایه حداکثر چند الکترون جا می‌گیره و ظرفیت هر زیرلایه چند الکترونه؟ برای آموزش منظم و اصولی این قسمت، استفاده از یه درسنامه آموزشی مناسب یا کلاس لازمه و کتاب درسی به‌تنهایی، یه درک درست برای شما ایجاد نمی‌کنه. برای مطالعه پست بررسی منابع شیمی کنکور، روی این قسمت کلیک کنین.

🔸۴- چهارمین بحث مهم، آرایش الکترونیه. تو بحث قبلی یاد گرفتین که هر زیرلایه چند الکترون گنجایش داره، تو این قسمت یاد می‌گیرین که ترتیب پر شدن زیرلایه‌ها چطوره و در نهایت هر اتم با تعداد الکترون مشخص، چه آرایش الکترونی داره.

🔸۵- پنجمین بحث بنیادی، ساختار اتم و رفتار اونه که در ادامه به تبدیل اتم‌ها به یون‌ها و مولکول‌ها هم پرداخته می‌شه. بعضی کتاب‌های کمک‌آموزشی تو این مرحله بحث ساختار لوویس رو هم آوردن که من توصیه می‌کنم مبحث ساختار لوویس تو این قسمت آموزش داده نشه و تو همون فصل دوم که به‌صورت واضح بهش اشاره شده، آموزشش صورت بگیره. تو این بخش، نام‌گذاری ترکیب‌های یونی به‌صورت ناقص انجام می‌شه و آموزش کامل‌تر به فصل سوم دهم موکول شده، ولی من توصیه می‌کنم نام‌گذاری ترکیب‌هایی با کاتیون چند‌ظرفیتی هم تو همین قسمت انجام بشه.

🔶سؤالات

🔸آیا یادگیری این فصل سخته؟

به‌صورت خودخوان تو دسته متوسطه. اون قسمت آرایش‌ها ممکنه نیاز به آموزش بیشتری داشته باشه، ولی با تمرین بیشتر می‌شه خودخوان هم یاد گرفت. مسئله‌های چندان پیچیده‌ای نداره، ولی قسمت محاسبه جرم ایزوتوپ میانگین، میان‌برهای خوبی داره که می‌شه سریع‌تر به جواب رسید، مثل میانگین وزن‌دار!

🔸پیش‌نیاز‌هاش چیه؟

پیش‌نیاز خاصی نیاز نداره و در واقع خودش پیش‌نیاز بقیه مباحثه!

🔸با کجاها ترکیب می‌شه؟

قسمت آرایش الکترونی ممکنه با فصل اول یازدهم ترکیب بشه. همچنین اینجا تعریف مول و استارت استوکیومتری رو داریم.

🔸چند تا سؤال مستقیم ازش میاد؟

۳ تا ۴ سؤال

🔸چقدر تو امتحان بارم داره؟

• نیمه اول: ۱۲ نمره
• نیمه دوم: ۵ نمره
• شهریور، دی‌ماه و بزرگسالان: ۶.۵ نمره

🔶چه نکات مهمی رو تو خوندن این فصل باید رعایت کنم؟

اگه قراره برای کنکور شروع کنی به خوندن، باید از این فصل شروع کنی، چون هم نسبت به بقیه مباحث ساده‌تره و هم با شیمی بیشتر آشنا می‌شی. اینم مدنظرت باشه که شیمی هم مفاهیم داره، هم حفظیات و هم مسئله. تو این فصل، تمرکز بیشتر روی حفظیات و مفاهیمه.

 البته مسئله هم داره، ولی تو کنکور خیلی از مسائلش سؤال مستقیم نمیاد و اهمیت محاسباتش تو اینه که پایه کل استوکیومتریه و اگه بلد نباشی، طبیعتاً نمی‌تونی بقیه استوکیومتری‌ها رو هم حل کنی. آرایش الکترونی و ترسیمشون و جدول تناوبی نیاز به تکرار و تمرین داره و چیزی نیست که حفظ کنی، بلکه باید یاد بگیری.